Τα τελευταία 30 χρόνια παρατηρείται μια σταθερή και ανησυχητική αύξηση στη συχνότητα εμφάνισης της μυωπίας σε πληθυσμούς στην Ευρώπη και στην Ελλάδα ιδιαίτερα στις σχολικές ηλικίες.
Πριν ένα χρόνο, δημοσιεύτηκαν στατιστικά στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) που έδειχναν ότι το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού (περίπου πέντε δισεκατομμύρια) θα είναι μυωπικός το 2050. Αυτές οι προβλέψεις είναι απόλυτα ακριβείς αν δεν αλλάξει ο τρόπος ζωής μας και δεν χρησιμοποιηθούν στρατηγικές πρόληψης.
H μυωπία τα τελευταία χρόνια αποτελεί “επιδημία” στις χώρες της ανατολικής Ασίας (και όχι μόνο), όχι απλά επειδή τα ποσοστά εμφάνισής της έχουν αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία 30 χρόνια, αλλά κυρίως γιατί ο μέσος οφθαλμός μεγαλώνει σημαντικά σε μέγεθος και όγκο, αυξάνοντας το ρίσκο εμφάνισης αλλοιώσεων στον αμφιβληστροειδή και άλλων οφθαλμικών παθήσεων, όπως ο καταρράκτης και το γλαύκωμα.
Η επιδημία της μυωπίας αποτελεί σήμερα πεδίο ενασχόλησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) και το βασικό θέμα συζήτησης σε παγκόσμια οφθαλμολογικά συνέδρια.
Η αυξανόμενη αστικοποίηση με την αυξανόμενη χρήση της τεχνολογίας έχει ασκήσει πίεση στους μαθητές για καλές ακαδημαϊκές επιδόσεις και έχει δει τη δημοτικότητα των ηλεκτρονικών συσκευών (tablet και κινητά τηλέφωνα) να αυξάνεται. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο διεθνές περιοδικό Ophthalmology το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού (περίπου πέντε δισεκατομμύρια) θα είναι μυωπικός το 2050, όταν ο παγκόσμιος πληθυσμός προβλέπεται να φτάσει κοντά στα 10 δισεκατομμύρια, με έως και το ένα πέμπτο από αυτά (ένα δισεκατομμύριο) να παρουσιάζει σημαντικά αυξημένο κίνδυνο τύφλωσης, αν οι σημερινές τάσεις συνεχιστούν, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης από το Brien Holden Vision Ινστιτούτο του University of South Wales στην Αυστραλία.
Ο αριθμός των ασθενών με απώλεια όρασης από υψηλή μυωπία αναμένεται να αυξηθεί επτά φορές μεταξύ του 2000 και του 2050, με τη μυωπία να γίνεται μία από τις κυριότερες αιτίες μόνιμης τύφλωσης παγκοσμίως.
Η ταχεία αύξηση του επιπολασμού της μυωπίας σε παγκόσμιο επίπεδο αποδίδεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες (στον τρόπος ανατροφής), που συνοψίζονται κυρίως στις αλλαγές που έχουν προκύψει στον τρόπο ζωής των παιδιών σε συνδυασμό με την αποχή (το μειωμένο χρόνο) σε δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους και αυξημένη κοντινή εργασία, μεταξύ άλλων παραγόντων”.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι η μυωπία αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας, που χρήζει άμεσο σχεδιασμό για ολοκληρωμένες υπηρεσίες φροντίδας της όρασης, απαραίτητες για τη διαχείριση της ταχείας αύξησης σε υψηλές μυωπίες (πενταπλάσια αύξηση από το 2000).
Όπως τονίζεται από τον συγγραφέα της δημοσίευσης, είναι επίσης αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι τα παιδιά μας θα λαμβάνουν μια τακτική εξέταση όρασης από έναν οφθαλμίατρο, κατά προτίμηση κάθε χρόνο, έτσι ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν προληπτικές στρατηγικές εάν είναι σε κίνδυνο. Αυτές οι στρατηγικές μπορεί να περιλαμβάνουν αυξημένο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους και μείωση του χρόνου που δαπανάται για κοντινές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών συσκευών
που απαιτούν σταθερή εστίαση από κοντά, αλλά και νέες τεχνικές αντιμετώπισης.
Είναι προφανές ότι τα επίπεδα επιπολασμού της μυωπίας και στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί, όπως συμβαίνει και με το μέσο διαθλαστικό σφάλμα στον πληθυσμό,και ιδιαίτερα στους νέους, που είναι πια μυωπικό. Ένας περιεκτικός διαθλαστικός έλεγχος των παιδιών είναι επιβεβλημένος να γίνεται μέχρι την ηλικία των 6 ετών, ιδιαίτερα από τη στιγμή που ένα παιδί με εμμετρωπία (που δεν φοράει γυαλιά) στην ηλικία των 6, το πιθανότερο είναι να καταλήξει με μυωπία.
Υπάρχουν πια δύο μεγάλες κλινικές μελέτες, που καταδεικνύουν ότι η συχνότητα εμφάνισης της μυωπίας μειώνεται όταν τα παιδιά “ξοδεύουν” περισσότερο χρόνο εκτός σπιτιού. Αυτό πιθανόν συμβαίνει γιατί 10-15 ώρες εβδομαδιαίως “υπαίθριων” δραστηριοτήτων είναι αρκετές ώστε να απελευθερώσουν τα απαραίτητα επίπεδα ντοπαμίνης στον αμφιβληστροειδή ώστε να ρυθμιστεί η ανάπτυξη των ματιών.
Βέβαια, υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί παράγοντες που εξασφαλίζονται με τις υπαίθριες δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα, το ομοιογενές “διαθλαστικό πεδίο”.
To ρίσκο εμφάνισης της μυωπίας αυξάνεται σημαντικά τόσο με την αποχή από δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους (υψηλότερος παράγοντας κινδύνου), όσο και με την παρατεταμένη κοντινή εργασία.
5 ΤΡΟΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΕΤΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΑΣ
- ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΟΘΟΝΩΝ: καθόλου έκθεση κάτω των 2 ετών, 1 ώρα ημερησίως για παιδιά 2-5 ετών και 2 ώρες ημερησίως για 5 -18 ετών. Ένα διάλειμμα καθε 20′ είναι απαραίτητο.
- ΑΥΞΗΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΣΕ ΦΡΟΥΤΑ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΑ: Τα αντιοξειδωτικά (ιδίως η λουτεϊνη που περιέχουν τα φυλλώδη λαχανικά ) συντελεί σε έναν υγιή αμφιβληστροειδή.
- ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ: Πρώτη εξέταση στον παιδοοφθαλμίατρο μέχρι τα 3 έτη και μετά 1 φορά ετησίως
- 90′ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΕ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΣ: Αυτό είναι σημαντικό για την φυσιολογική ανάπτυξη του οφθαλμού και την αποφυγή καταπόνησης από την κοντινή εστίαση.
- ΓΥΑΛΙΑ ΗΛΙΟΥ: Η υπεριώδης ακτινοβολία είναι βλαβερή για τα μάτια. Διαλέξτε γυαλιά ηλίου με 100 % UV προστασία και μην ξεχνάτε ότι η δράση της είναι αθροιστική και τα μάτια των παιδιών. Ναι μεν έκθεση στο φώς της ημέρας αλλά με προστασία!
Βασιλική Δ. Αθανασίου ΜD, MSc, FEBO
χειρουργός οφθαλμίατρος παίδων και ενηλίκων
Ασκληπιού 14 ,Tρίκαλα T: 2431023006 / 6974452181