ΘΕΣΣΑΛΙΑ: Τι δείχνουν στοιχεία των ψυχιάτρων για την ψυχική μας υγεία;
Μελέτη του κ. Γιώργου Χούτα για την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ανέδειξε χρήσιμα στατιστικά στοιχεία, σχετικά με τις ψυχιατρικές υπηρεσίες σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στη Θεσσαλία, κατά την περίοδο του Ιανουαρίου έως και Ιουνίου του 2020, που οι πολίτες βρέθηκαν αντιμέτωποι με τον εγκεισμό λόγω κορωνοιου.
Συγκεκριμένα μέσω ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου που συμπλήρωσαν
ψυχίατροι σε όλη τη Θεσσαλία, καταγράφονται στοιχεία σχετικά µε τις επισκέψεις
των ασθενών, την ιατρική συνταγογράφηση φαρµάκων και την ύπαρξη
συννοσηρότητας στους ασθενείς, για το διάστημα αυτό.
Επιχειρείται επίσης µια πρώτη αξιολόγηση των δυνητικών συνεπειών της
γενικής απαγόρευσης κυκλοφορίας λόγω του νέου κορωναϊού COVID-19, κατά τους
μήνες Μάρτιο έως και Μάιο του 2020.
Όσον αφορά τη Θεσσαλία, ο τρέχων
αριθμός των ειδικευμένων ψυχιάτρων είναι 66.
Ο δείκτης λοιπόν ειδικευμένων ψυχιάτρων ανά 100000 κατοίκους, στη
Θεσσαλία μετά από αναγωγή προκύπτει σε 9,1 / 10000 (απογραφή Θεσσαλίας
732000 περίπου κάτοικοι, το 2011).
Το στατιστικό αυτό καταδεικνύει, το πόσο φόρτο εργασίας έχουν ανεξαιρέτως
οι ειδικευμένοι ψυχίατροι σε όλη την περιφέρεια της Θεσσαλίας.
Επιλέχθηκε ένα δείγμα 32 ειδικευμένων ψυχιάτρων σε σύνολο 66 από όλη τη
Θεσσαλία, δηλαδή το μέγεθος δείγματος (Sample Size) ήταν 48,5%.
Οι απαντήσεις ανήλθαν σε 26, συνεπώς ο δείκτης ανταπόκρισης ήταν 81,25%.
Οι απαντήσεις των 26 ψυχίατρων διέφεραν, με περισσότερους ωστόσο από τους μισούς να έχουν 150 και πλέον ασθενείς στον ιατρείο τους ανά μήνα.
Επίσης σημαντικό είναι το ποσοστό των ψυχιάτρων, που έχει περισσότερους από 200 ασθενείς ανά μήνα.
Οι ψυχίατροι στα πλαίσια των ερωτήσεων για τις διαγνώσεις που είχαν θέσει
για τους ασθενείς τους, έπρεπε να ταξινομήσουν τις 4 κυριότερες κατηγορίες ψυχικών
διαταραχών Αγχώδη Διαταραχή, Μείζονα Καταθλιπτική Διαταραχή, Διπολική
Διαταραχή και Ψύχωση σε 5 κατηγορίες: Εξαιρετικά Συχνή, Πολύ Συχνή, Συχνή,
Λιγότερο Συχνή και μη Συχνή.
Οι απαντήσεις τους σε συντριπτικό βαθμό κατέδειξαν:
– την Αγχώδη Διαταραχή ως Εξαιρετικά Συχνή (12) και Πολύ Συχνή (12),
– την Μείζονα Καταθλιπτική Διαταραχή ως Πολύ Συχνή (13), Συχνή (7) και
-Εξαιρετικά Συχνή (6)
– την Διπολική Διαταραχή ως Λιγότερο Συχνή (14) και Συχνή (8)
– την Ψύχωση ως Λιγότερο Συχνή (13) και Συχνή (9).
Αντίστοιχα, αξίζει να αναφερθεί όσον αφορά τις παθήσεις αυτές:
– Περισσότερο από 10% των ενηλίκων με Αγχώδη Διαταραχή, εμφανίζει
σημαντικά κλινικά συμπτώματα.
– Περισσότεροι από 55% των ενηλίκων, θα εμφανίσουν κατάθλιψη κάποια
χρονική στιγμή (συμπεριλαμβανομένης της Μικτής Αγχώδους –
Καταθλιπτικής Διαταραχής).
– Περίπου το 2% των ενηλίκων θα εμφανίσει Διπολική Διαταραχή.
– Περίπου σταθερά, 1% των ενηλίκων θα εμφανίσει Ψύχωση.
Περισσότερο από 40% των ψυχιάτρων, συνταγογραφούν στο μεγαλύτερο
ποσοστό των ασθενών τους (80-100%) κάποιο ή κάποια φάρμακα. Συνολικά, το
ποσοστό των ψυχιάτρων που συνταγογραφούν κάποιο ή κάποια φάρμακα
τουλάχιστον στους μισούς ασθενείς του (60% και πλέον), ξεπερνάει το 80%.
Δεύτερον, οι ψυχίατροι ταξινόμησαν τις κυριότερες κατηγορίες φαρμάκων
που συνταγογραφούν στους ασθενείς αυτούς, όπως τα Αντικαταθλιπτικά, τα
Αντιψυχωτικά, τους Σταθεροποιητές Διάθεσης, τα Υπναγωγά – Βενζοδιαζεπίνες και
τα υπόλοιπα Φάρμακα, σε 5 κατηγορίες: Εξαιρετικά Συχνά, Πολύ Συχνά, Συχνά,
Λιγότερο Συχνά και μη Συχνά.
Οι απαντήσεις τους σε συντριπτικό βαθμό κατέδειξαν:
– τα Αντικαταθλιπτικά φάρμακα ως Εξαιρετικά Συχνά (22) και
-Πολύ Συχνά (4).
Οι ψυχίατροι στα πλαίσια των ερωτήσεων, έπρεπε να απαντήσουν
εάν γνώριζαν την συνύπαρξη διαφόρων προβλημάτων στους ασθενείς τους, τα οποία
έπρεπε να ταξινομήσουν σε 5 κατηγορίες: Εξαιρετικά Συχνά, Πολύ Συχνά, Συχνά,
Λιγότερο Συχνά και μη Συχνά.
Τα ευρήματα που έχουν ενδιαφέρον, είναι:
– τα Οικονομικά προβλήματα ως Πολύ Συχνά (12) και Εξαιρετικά Συχνά (7)
και Συχνά (6),
– την Ανεργία – Υποαπασχόληση ως Πολύ Συχνή (12), Συχνή (6).
Η περίοδος της γενικής απαγόρευσης κυκλοφορίας
Στα μέσα Μαρτίου 2020, με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, η χώρα
εισήλθε σε καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας, κάτι που διήρκεσε έως τα μέσα
Μαϊου.
Οι επισκέψεις των ασθενών περιορίστηκαν στις απολύτως επείγουσες, τόσο
σε δημόσιες δομές όσο και στα ιδιωτικά ιατρεία.
Οι ψυχίατροι κλήθηκαν να αποτιμήσουν την περίοδο αυτή, τόσο στο επίπεδο
του όγκου εργασίας τους αλλά κυρίως στις δυνητικές συνέπειες της απαγόρευσης,
στους ασθενείς τους.
Σχετικά με τους ασθενείς τους, μια 1η ερώτηση αφορούσε το εάν και κατά
πόσο παρατήρησαν κάποια αλλαγή μεταβολή στους ασθενείς τους, κατά την περίοδο
αυτή των δυο μηνών.
Έκδηλη ή μη ψυχοσωματική ανησυχία, παραμέληση εμφάνισης – ατομικής
υγιεινής, αύξηση κατανάλωσης αλκοόλ – ουσιών, αύξηση ή ελάττωση ύπνου, αύξηση
αγορών – κατανάλωσης διαφόρων ειδών και καμία αλλαγή, ήταν οι πιθανές
απαντήσεις.
-Έκδηλη ή μη ψυχοσωματική ανησυχία, παρατήρησαν οι 21 από τους 26
ψυχίατρους της μελέτης (ποσοστό περίπου 80%).
-Αύξηση ή ελάττωση ύπνου, παρατήρησαν οι 13 από τους 26 ψυχίατρους
της μελέτης (ποσοστό 50%).
Το 26,9% των ψυχιάτρων (7) θεωρεί ότι η ψυχική υγεία των ασθενών τους
επηρεάστηκε σημαντικά, το 46,2% (12) ότι επηρεάστηκε εν μέρει, ενώ συνολικά
96,2% θεωρεί ότι επηρεάστηκε.
Μόνο 1 ψυχίατρος από τους 26, θεωρεί ότι δεν επηρεάστηκε καθόλου η
ψυχική υγεία των ασθενών του.
Τέλος η 3η ερώτηση αφορούσε το εάν και κατά πόσο χρειάστηκε κάποια
επιπλέον παρέμβαση στους ασθενείς τους, κατά την περίοδο αυτή των δυο μηνών.
Μόνο 1 ψυχίατρος από τους 26, απάντησε ότι δεν αναγκάστηκε να κάνει
κάποια επιπλέον παρέμβαση σε κάποιον ασθενή του.
Από τις απαντήσεις, το 57,7% των ψυχιάτρων (15) αναγκάστηκε να κάνει
κάποια επιπλέον παρέμβαση στο 20 – 40% των ασθενών τους, ενώ ξανά μόνο 1
ψυχίατρος από τους 26, απάντησε ότι δεν αναγκάστηκε να κάνει κάποια επιπλέον
παρέμβαση σε κάποιον ασθενή του.