Κοινωνικές δεξιότητες μέσα από θετική επικοινωνία με τα παιδιά

Κοινωνικές δεξιότητες είναι η ικανότητα του ατόμου να δημιουργεί και να διατηρεί ικανοποιητικές σχέσεις. Οι ανεπτυγμένες κοινωνικές δεξιότητες αποτελούν την βάση για την καλή σχολική επίδοση, την κατάλληλη συμπεριφορά, τις υγιείς οικογενειακές σχέσεις καθώς και τη συμμετοχή σε εξωσχολικές δραστηριότητες.

Πώς όμως αποκτά ένα παιδί θετικές κοινωνικές δεξιότητες;

Συνήθως η διαχείριση το θυμού και των συγκρούσεων, η κατανόηση κι αναγνώριση της γνώμης των άλλων, η δυνατότητα διαπραγμάτευσης και αντίστασης με τους συνομηλίκους, η ενεργητική ακρόαση και η αποδοχή και ανοχή του διαφορετικού, λειτουργούν υποβοηθητικά στην δόμηση θετικών κοινωνικών δεξιοτήτων.

Οι κοινωνικές δεξιότητες περιλαμβάνουν την παρατήρηση, την σκέψη και την συμπεριφορά: Η παρατήρηση αναφέρεται στο πώς κανείς αντιλαμβάνεται μια κοινωνική κατάσταση. Για παράδειγμα, πώς συμπεριφερόμαστε σε φίλους και γνωστούς.

Συχνά, τα παιδιά που δυσκολεύονται με τις κοινωνικές σχέσεις παρερμηνεύουν τις προθέσεις των άλλων. Επίσης, δυσκολεύονται με την ώριμη και αποτελεσματική επίλυση των κοινωνικών συγκρούσεων. Τέλος, η συμπεριφορά στην κοινωνική της διάσταση, έχει να κάνει με την αλληλεπίδραση των ανθρώπων με θετικό τρόπο. Μερικά παιδιά ξέρουν τι πρέπει να κάνουν αλλά δυσκολεύονται να το εκδηλώσουν, ενώ άλλα παιδιά μπορεί να ενεργούν παρορμητικά χρησιμοποιώντας ακατάλληλα σχόλια. Τα παιδιά μαθαίνουν τις κοινωνικές δεξιότητες μέσα από τους άλλους ανθρώπους και αρχικά κυρίως από τους γονείς, οι οποίοι αποτελούν πρότυπο για αυτά.

Μπορούμε να διδάξουμε τις κοινωνικές δεξιότητες μέσα από δικές μας εμπειρίες. Είναι πολύ σημαντικό να προσφέρουμε στα παιδιά εμπειρίες με άλλους ανθρώπους, να τα βοηθήσουμε να ερμηνεύσουν τις συμπεριφορές των άλλων και να τα επιβραβεύσουμε όταν χρησιμοποιούν κατάλληλα τις κοινωνικές δεξιότητες.

Οι κοινωνικές δεξιότητες αναπτύσσονται σταδιακά καθώς το παιδί μεγαλώνει. Έτσι στα μωρά αναπτύσσονται αρχικά με την παρατήρηση, το χαμόγελο και την αλληλεπίδραση με τα άτομα του περιβάλλοντος τους.

Είναι πολύ σημαντικό να βοηθήσουμε τα μωρά να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες, παίζοντας μαζί τους και περνώντας χρόνο μαζί τους. Έτσι δίνουμε την δυνατότητα στα μωρά να κατανοήσουν κάποιες πρώτες απλές συμπεριφορές. Στη νηπιακή ηλικία, τα παιδιά προσπαθούν να προσεγγίσουν συνομήλικους τους, όμως συχνά οι πρώτες προσπάθειες είναι αδέξιες. Δεν μοιράζονται εύκολα τα παιχνίδιά τους, τείνουν να χτυπούν και δεν μπορούν να κατανοήσουν ορισμένες συμπεριφορές.

Σε αυτό το στάδιο πρέπει να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να χρησιμοποιούν λέξεις όταν κάτι τα ενοχλεί και να μην καταφεύγουν στην βία. Επίσης, μπορούμε να τα βοηθήσουμε τα παιδιά να αναγνωρίσουν τα δικά τους συναισθήματα και μέσω παραδειγμάτων να τους δώσουμε να καταλάβουν πως πρέπει να αντιδρούν σε κάθε περίσταση.

Αναγνωρίζοντας το παιδί τα συναισθήματα του, παρατηρώντας προσεκτικά, καθυστερώντας την αντίδραση του και γνωρίζοντας ποιες μπορεί να είναι οι εναλλακτικές αντιδράσεις, μπορεί να ελέγξει τις παρορμήσεις του αποτελεσματικά και να ανταπεξέλθει στις κοινωνικές προκλήσεις. Τι άλλο μπορούν να κάνουν οι γονείς Στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης, συχνά τα περισσότερα παιδιά είναι κοινωνικά αδέξια. Μπορεί να γίνονται ενοχλητικά ή να μην γνωρίζουν πώς να προσεγγίσουν τους άλλους και να βιώνουν απόρριψη.

Τα παιδιά μαθαίνουν πολλά από τον τρόπο που συμπεριφέρονται οι γονείς τους. Έτσι, πρώτ’ απ’ όλα οι ίδιοι οι γονείς θα πρέπει να αποτελούν παράδειγμα με την συμπεριφορά τους. Επιπλέον, θα πρέπει να μεριμνούν να διδάξουν στα παιδιά συγκεκριμένες δεξιότητες και στη συνέχεια να υποβοηθούν τα παιδιά να εφαρμόσουν αυτές τις δεξιότητες σε διάφορες πραγματικές καταστάσεις.

Πολλές φορές οι γονείς μπορούν μέσα από απλές περιστάσεις να διδάξουν πράγματα στα παιδιά. Για παράδειγμα, μετά από μία επίσκεψη στην παιδική χαρά μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί να ερμηνεύσει την συμπεριφορά των άλλων παιδιών. Αν το παιδί δεν μπορεί να εξηγήσει τις συμπεριφορές άλλων παιδιών, εξηγήστε του καλύτερα την κατάσταση, δώστε του πιθανές απαντήσεις και αφήστε το να επιλέξει μόνο του την λύση.

Τέλος, δημιουργήστε ευκαιρίες όπου θα μπορέσει το παιδί να εφαρμόσει τις κοινωνικές δεξιότητες που έμαθε μέσα από κατάλληλες δραστηριότητες.

Οι γονείς θα πρέπει να θυμούνται πως η εκμάθηση των κοινωνικών δεξιοτήτων χρειάζεται αρκετό χρόνο καθώς και ότι κάθε παιδί μαθαίνει με διαφορετικό ρυθμό. Η συνεργατική και δημιουργική διάθεση των γονιών μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν και να βελτιώσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες!